LA ILA - La presentaziun é gnüda tignida ai 25 d’otober dales 15 tla biblioteca Sas dla Crusc a La Ila. Por la presentaziun él gnü invié adalerch la pedagoga Dorigatti, che à baié sura l’importanza dl lì y dl cuntè stories deboriada cun i mituns. Tratan le referat él i geniturs che à podü ti surandè i mituns a n valgönes educadësses cun chëres che à fat jüć. Do le referat él gnü metü a jì n work-shop cun i mituns y i geniturs por porvè fora ativitês y la pedagoga à splighé sües funziuns pedagogiches. Le liber gnarà é gnü presentè dales döes auturies Gigliola Thaler y Elisa Obwegs. La presentaziun é gnüda metüda a jì en colaboraziun cun la biblioteca Sas dla Crusc.
BORNECH - Tla biblioteca zivica da Bornech él gnü presentè ai 20 de dezëmber por le terzo iade la publicaziun. En chësta ocajiun él gnü indô portè dant le pice teater da pert de Gigliola Thaler y Elisa Obwegs. La manifestaziun é gnüda fata en colaboraziun cun Francesca Simeoni dla ćiasa di pici da Badia.
Na ostaria toćia y plëna a La Pli de Mareo à orü n pü' cuché ite tl liber dla Uniun.
Na ostaria toćia y plëna a La Pli de Mareo à orü n pü' cuché ite tl liber dla Uniun.
Publicaziuns - "Ćiantè ladin en compagnia - Ćianties a öna y döes usc por ladin" é le titul dl liber nü, gnü fora bele l’ann passè. Edituria: Uniun di Ladins Val Badia, manajadus dl proiet: Iarone Chizzali, André Comploi, Tone Gasser y Bruno Rives. En sabeda, ai 22 de novëmber, dales sis da sëra é la racoiüda de 175 ćianties por ladin gnüda presentada tla Ostaria Sotrù a La Pli.
I manajadus dl proiet
Responsabli por l’ediziun musicala é Iarone Chizzali, André Comploi y Bruno Rives. Tone Gasser à fistidié dantadöt por i tesć y i indesc. Bruno Rives à trascrit y digitalisé les notes, Stephan Ploner à realisé le layout y l’impaginaziun dl liber. Werner Pescosta, presidënt da denant dla ULVB, à daidé coordiné le proiet y s’à cruzié dles chestiuns organisatives.
Na buna saù al liber ti dà sambëgn i bi depënć de Lois Irsara. Insciö röiel tl blanch y fosch dla notaziun musicala val’ momënt da corù danter un n capitul alfabetich y l’ater intoronan la parüda estetica.
La prejentaziun a La Pli garatada
Cun i dis cörć dl tert altonn se dejidrëion da jì te stüa, stè n pü’ adöm y tignì inće aurela cörta. Avisa de chësc vers ćiara chësta publicaziun, meton sambëgn laprò les parores y le sentimënć ladin. Sce al n’ê laôta ai tëmps de n Jepele Frontull püćes y degönes ćianties ladines, spo n’unse al dedaincö cotantes, y chëstes é inće da ciafè te libri y sön internet. Śëgn fóssel ma plü da les tó ca, motivè la jënt y dantadaöt i jogn da les ćiantè y da renfreschè inće chës ćianties ladines che an à n iade imparè te scolina, scora y te val’ uniun culturala de paîsc y dla valada.
A La Pli él ruvé naôta por la presentaziun dla racoiüda nöia de 175 ćianties tröpa jënt, nia ma ćiantarins de uniuns. Danterite s’à moscedè i sonadus de stromënć sciöche orghi da man y chitares. Insciö éra jüda da cherié na bela atmosfera da stè adöm, ćiantè por ladin y inće lascè fora val’ emoziun y ona inchersciora che fej tan pert dl’anima ladina. Savan che ma le liber su ne sciafia pa da cherié chësta aurela cörta y chësc incherscimun, unse śëgn n dovëi da i dè sonn, usc y parores a chësta leteratöra tan importanta por n popul che ćiantarà bëgn ćiamò ion y saurì na ćiantia te so lingaz. (ir, lausc.it)
da Sant Ladin Ujöp Freinadametz da Oies
da Sant Ladin Ujöp Freinadametz da Oies
La prozesciun é gnüda acompagnàda dai pinsiers meditatifs de Rita Crazzolara, che se à portè cina dan la dlijia da Oies. Siur Pire Irsara, curat da Oies à condüt la Santa Mëssa abelida dal cor dla Val Badia Philia.
La partezipaziun é stada valgamia numerosa, encer 100 pelegrins y 200 porsones presëntes ala funziun, desmostran insciö che la religiun é tresfora öna dles peres de fondamënta plü stersces dla Uniun.
Cufada dl Lönesc de Pasca.
Cufada dl Lönesc de Pasca.
Por le Lönesc de Pasca, ai 21.04.14, à l'Uniun Ladins Val Badia metü a jì la matinèe culturala, en danmisdé de mujiga, cultura, devertimënt y cufé en compagnia. La festa é gnüda organisada a San Martin de Tor, tl Gran Salf dl Istitut Ladin Micurà de Rü. Do program ess la matinee messü ester de fora, mo a gauja dla plöia an spostè döta la manifestaziun daite. Impò à la matinee dër plajü ala jënt, che é gnüda adalerch numerosa y da vigni ora. I prüms s'à bele lascè odëi püch do mëssa: gragn y pici cun na gran vöia da cufé, da ascuté musiga interessanta, da aldì val de nü sura la tradiziun di üs da pasca y dl cufé. I presënć à podü se mangé na bona liagna blanćia y ćiarćé en bun got de vin, en süch de pom o na bira de formënt.
Bele da mët man dla manifestaziun à la jënt desmostrè gran interès por le cufé. Porchël él gnü arjigné ca deplü üs intënć, sentà sön en portaüs de papier cun dić por ladin stampà sura ia: dić sura la Pasca, l'aurì o dić popolars da rì, sciöche “La pröma giarina che ćianta à fat l'ü.”, “Nadè tl trafëi, Pasca tla nëi.” o “Danter dötes les stëres este tö la plö stara”. Al è stè na poscibilité interessanta y garatada por podëi pité en bel divertimënt adöm cun na pert importanta de nosta cultura popolara, i dić da zacan de vigni sort.
La pert musicala dla manifestaziun à odü la esibiziun de Jean Daniel Granruaz da La Ila y Karin Nakagawa dal Iapann, na combinaziun de sonns y cultures musicales dër garatada y de gran impresciun emotiva. Les melodies plajores dla chitara de Jean Daniel s'à incuntè ala perfeziun cun le sonn fin y eteric dl Koto (stromënt a corda tradizional dl Iapann) de Karin. Al é insciö resulté en moscedoz de musiga tradizionala japaneja, jazz, folk y pop, cun ćianties por ladin, iapanej y inglej. Amesa ite à ince le duo intonè l'inn ladin “Bel lingaz dla uma cara”, acompagné da chitara y koto, te na versciun daldüt nöia y interessanta.
Danter les döes perts dl conzert él stè da ascutè pro en bel referat de Florian Tavella sura la tradiziun dl cufé chilò da nos y intoronn por l'Europa. Da mët man an podü aldì na pert sura le simbolism dl ü. Chilò à Florian splighé sciöche la forma dl ü à dagnëra albü na gran importanza tla storia dl umanité, sura döt le monn y te prësc dötes les cultures. L'ü sciöche simbol à en valur universal de vita che se forma, fertilité, renovaziun dla vita, mo inće de mister, perfeziun y sacralité. Tl cristianesim el spo deventè simbol dla resureziun y dla illuminaziun spirituala. Te deplü cultures à l'ü inće albü na pert fondamentala ti mić cosmonigs (mić che prô da splighé l'origina dl monn). La tradiziun di üs intënć é ince dër vedla y da ciafè te tröpes cultures storiches. Bele tla Persia de dan da 5.000 agn gnôl scinché üs intënć tartan les festes dl’aisciöda, sciöche simbol de fecondité y fertilité, por le renovamënt dla natöra y devënta dla vita. L'origina dl cufé é plössigü inće liada a chësc aspet, ince sce al é ri da dì olà y can che ala nasc avisa. Dessigü la ciafun bele danter i cristiagn dla Mesopotamia. Aldedaincö el na tradiziun conesciüda te gran pert dl Eurasia, dales Alpes al'India, dala Grecia ala Scandinavia. Florian à ince salpü da nes cuntè sura l'etimologia dla parora “cufé”, diretamënter dal “guffn” puster. Te Gherdëina y te Mareo i dijun “peché”, che vëgn dal todësch “pecken”, che è inće la parora plü conesciüda por chësta tradiziun ti paîsc germanics, dala Scandinavia al'Austria y sambëgn al Südtirol, passan por l'Olanda y la Germania.
Tartan döta la manifestaziun à l'Uniun Ladins Val Badia tignì le marcé di libri, cun les publicaziuns che ala à dè fora ti ultimi agn. Danter i atri i plö nüs “Mies prömes parores” y “Ciantè ladin en compagnia”. La matinée culturala é stada na manifestaziun dessigü dër garatada y aprijada dai presënc. La ULVB é interesciada a renové chësc apuntamënt ince ti proscimi agn, portan dant vigni ann val de nü. Ringraziun de cör düć chi che à tut pert ala manifestaziun, les porsones che à daidé y l'Istitut Ladin Micurà de Rü por la disponibilité.
21 de Aurî 2014
Festival di cors di mituns
Festival di cors di mituns
24 de mesé 2014
En vëndres, ai 10 de jenà 2014, à la Uniun di Ladins dla Val Badia tignì süa reuniun generala, olache le presidënt Werner Pescosta à saludé i presënć, denanco presentè l’ativité di ultimi trëi agn y i cunć revardënć. I mëmbri scrić ite ala Uniun che à tut pert al’incuntada à laldè le Consëi por dötes les iniziatives y i proieć portà a fin y de plü à rengrazié chi che s’à dè da fà por portè inant no ma la Uniun di Ladins, mo dantadöt inće les iniziatives culturales che é gnüdes aprijades da tröpes porsones y dales istituziuns.
Dedô éson passà ala lîta dl Consëi nü. Le presidënt Werner Pescosta che é stè por passa 18 agn a će dla Uniun à bele dit danfora ch’al ne foss nia plü stè ite tl Consëi nü y chësc por de plü rajuns. I aconsiadus Michael Moling, Sara Moling y Emil Valentini à dè süa desponibilité por portè inant la Uniun; de plü aconsiadus y aconsiadësses – Michaela Vittur, Veronica Craffonara, Tone Gasser, Isabella Ties, Heidi Vittur – à dit de orëi ti lascè le post a d’atri. Düć i partezipanć ala reuniun à spo dè jö sües usc de preferënza, chirian fora danter i mëmbri scrić ite regolarmënter ala Uniun di Ladins. Do statut röiel ite te Consëi i pröms sis lità y dedô vëgnel cooptè ćiamò sis mëmbri por rové a dodesc, tignin cunt, tan inant che ara va, de vigni paîsc dla Val Badia. Tl Consëi nü dla Uniun di Ladins él por intant rové ite Sara Moling, Michael Moling, Emil Valentini, Edith Dapoz, Ruth Videsott y Xenia Ruggeri, che cooptarà i atri mëmbri nüs y litarà spo inće le presidënt nü.
21 de jenà 2014
Festa de 60 agn Ćiasa di Ladins a Urtijëi.
Festa de 60 agn Ćiasa di Ladins a Urtijëi.
30-31 de Agost 2014